EN
PL
Prof. dr hab. inż. Mateusz Pasternak – pracownik Wydziału Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej – odebrał akt nominacyjny od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 15.10.2024 r. (podpisany 5.09.2022 r.). Podobne akty otrzymali tego dnia nauczyciele akademiccy oraz pracownicy nauki i sztuki.
Prof. Pasternak urodził się 5.06.1965 r. w Wadowicach. W 1984 r. ukończył klasę matematyczno- fizyczną liceum ogólnokształcącego w Andrychowie, po czym rozpoczął studia wyższe na Wydziale Elektroniki Wojskowej Akademii Technicznej. W 1988 r. został mianowany na pierwszy stopień oficerski. Po ukończeniu studiów w WAT został skierowany na roczną praktykę do Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Łączności w Zegrzu, gdzie pracował w Zespole Pracowników Naukowo-Dydaktycznych Zakładu Przedmiotów Ogólnych i Ogólnokształcących, prowadząc wykłady z przedmiotów elektronicznych. Po zakończonej praktyce podjął stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale Chemii i Fizyki Technicznej WAT, które odbywał w Zakładzie Akustyki Fizycznej Instytutu Fizyki Technicznej. Zakład ten skupiał wielu wybitnych naukowców, z których siedmiu zostało później profesorami zwyczajnymi. Był to okres intensywnego poznawania kulis pracy naukowej i badawczego rzemiosła. W zakładzie prowadzono zaawansowane prace nad teorią oraz praktycznymi aspektami konstrukcji akustoelektronicznych urządzeń analogowego przetwarzania sygnałów, które stosowane były w stacjach radiolokacyjnych. Urządzenia te stanowiły kanwę jego rozprawy doktorskiej pt. Niektóre problemy modelowania niejednorodnych i profilowanych podłoży akustycznych fal powierzchniowych w zakresie mikrofalowym, którą przygotował pod kierunkiem prof. dr. hab. Jerzego Kapelewskiego. Rozprawę tę obronił z wyróżnieniem w 1996 r.
Po uzyskaniu stopnia doktora nauk technicznych kontynuował pracę naukową, co w efekcie zaowocowało powstaniem szeregu nowatorskich podzespołów akustoelektronicznych pracujących zakresie mikrofalowym na podłożach implantacyjnie modyfikowanych. Prace na tym polu były pionierskie zarówno z punktu widzenia wysokich częstotliwości fal akustycznych, jak i technologii modyfikacji podłoży. Pierwszy z tych czynników wymagał wysokiej rozdzielczości sprzętu, zaś drugi pokonania szeregu trudności technologicznych. W 2004 r. podjął współpracę z zespołem badawczym dr. inż. Krzysztofa Jaska z Instytutu Chemii WAT, który prowadził badania nad sensorami bojowych środków trujących. Była to dobra okazja do eksperymentalnego sprawdzenia prowadzonych wcześniej analiz teoretycznych i dalszego rozwijania teorii układów akustoelektronicznych. Prace te miały też wymiar praktyczny, owocując powstaniem szeregu urządzeń pracujących na częstotliwościach dochodzących do 5 GHz. Do ciekawszych rozwiązań w tym zakresie należą topologie pierścieniowe ze stroikami wymuszającymi drgania na wybranych częstotliwościach harmonicznych. Układy tego rodzaju stanowią bazę do konstrukcji sensorów różnych wielkości fizyko-chemicznych.
Pod koniec 2007 r., w ramach projektu zamawianego przez Departament Nauki i Szkolnictwa Wojskowego, prof. Pasternak podjął się kierowania tematem nr 15 pn. Opracowanie koncepcji radaru do penetracji przypowierzchniowych warstw gruntu. Był to obszar zagadnień zupełnie pionierski w skali kraju. Nie istniały w Polsce żadne ośrodki naukowo- techniczne, które zajmowałyby się zagadnieniami konstrukcji tego rodzaju aparatury. W wyniku podjętych prac powstały cztery eksperymentalne systemy radarowe, zaś Instytut Radioelektroniki stał się silnym ośrodkiem badawczym w dziedzinie radarowej penetracji gruntu. Zorganizowany do realizacji tych prac zespół naukowy brał udział w wielu projektach krajowych i międzynarodowych, opublikował liczne prace naukowe oraz wydał monografię poświęconą tejże tematyce. Wybrane rezultaty naszkicowanych powyżej prac były publikowane m.in. w „Acta Physica Polonica”, „European Physical Journal”, „IEEE Sensors Journal”, „IEEE Transactions on Instrumentation and Measurement”, stanowiły też bazę dla trzech autorskich monografii dotyczących urządzeń z akustyczną falą powierzchniową. Obok głównego nurtu prac związanych z elektroniką prof. Pasternak rozwija także zainteresowania w obszarze matematyki. Owocem tej działalności jest pierwsza w Polsce monografia o stałych matematycznych oraz dwa nowe ciągi liczb całkowitych zarejestrowane w The On-Line Encyclopedia of Integer Sequences®. Zdobytą wiedzę teoretyczną i praktyczną wykorzystywał w trzydziestopięcioletniej działalności dydaktycznej. W jej ramach przeprowadził ponad 8500 godzin zajęć dydaktycznych z fizyki i przedmiotów elektronicznych. Prowadził także zajęcia na studiach doktoranckich, kursach specjalistycznych na rzecz Ministerstwa Obrony Narodowej oraz w ramach programu ERASMUS. Jest autorem ponad stu programów nauczania w języku polskim i osiemnastu w języku angielskim. Kierował przeszło siedemdziesięcioma pracami dyplomowymi w języku polskim oraz sześcioma w języku angielskim. Wypromował jednego doktora, zaś kolejni dwaj finalizują przewody doktorskie.
W latach 2016–2024 pełnił funkcję prodziekana ds. naukowych na Wydziale Elektroniki WAT. Był to bardzo trudny okres transformacji spowodowanej zapisami nowej Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, pandemii COVID-19, a także wybuchu wojny w Ukrainie. Wydarzenia te miały bezpośrednie przełożenie na funkcjonowanie Wydziału Elektroniki. Pomimo szeregu trudności, uprawiane na nim dyscypliny naukowe, tj. automatyka, elektronika, elektrotechnika i technologie kosmiczne oraz informatyka techniczna i telekomunikacja, uzyskały w przeprowadzanym wtedy procesie ewaluacji wysokie kategorie – odpowiednio A i B+. Prof. Pasternak był wielokrotnie nagradzany za swą działalność naukową i dydaktyczną. Do najważniejszych wyróżnień, jakie otrzymał, należy zaliczyć Medal Komisji Edukacji Narodowej, Złoty Krzyż Zasługi, złoty medal Za Zasługi dla Wojskowej Akademii Technicznej, tytuł Zasłużony Nauczyciel Akademicki oraz liczne medale resortowe MON. Prywatnie jest szczęśliwym mężem Jadwigi, ojcem Aleksandry i dziadkiem Weroniki.
zdjęcia: Przemysław Keler/KPRP